سنت ها

در میان ملت ها و اقوام و پیروان ادیان و مذاهب سنت ها و رسم هایی از گذشته دور تا کنون در کار بوده و هست که برخی از آنها پسندیده و برخی ناپسندند. سنت های پسندیده مصداق این حدیث شریف هستند که پیامبر گرامی(ص) فرمودند: هرکه راه ورسم نیکویی را بنیان نهاد در پاداش عمل به آن تا روز قیامت سهیم است بی آنکه از اجر دیگران کاسته شود "الکافی ج5ص9".سنت های ناپسند نیز مصداق حدیثی دیگرند که آن گرامی فرمود: هر کس روش زشتی را پایه گذاشت در کیفر پیامد به آن تا روز قیامت شریک است "بحارالانوارج71ص204"

آتش ، در ایران قدیم مقدس و همپایه فرزند اهورا مزدا شمرده می شد از این رو پیش از نوروز به آتشکده ها می رفتند و آتش بر می افروختند

آتشکده باکو

چون طبق برخی نقل ها در ایران هفته نبود این مراسم در سیصدو شصتمین روز سال "26اسفندماه"ب رگزار می شد و معتقد بودند در این روز ارواح نیاکان به زمین فرود می آیند و این آتش برای راهنمایی آنهاست ولی آتش افروختن و پریدن از روی آن و شادی کردن در کنار آن ترقه زدن و منفجر کردن مواد منفجره در چهاشنبه آخر سال نه برهان عقلی دارد نه دلیل نقلی و نه منفعت ملی و جز خرافه و در مواردی زیانباری غیر قابل جبران چیز دیگری نیست.

در هیچ یک از متون باقی مانده پیش از اسلام اشاره ای به جشن چهارشنبه سوری نشده است در اوستا کتیبه های عیلامی، هخامنشی، اشکانی و ساسانی و نیز در متون پهلوی و حتی در روایت های مورخان یونانی درباره ایران نیز درباره جشن چهارشنبه سوری مستند وسخنی در دست نیست.

متون دوران پس از اسلام نیز در این باره تقریبا ساکت بوده اند، حتی در آثار محقق دقیقی همچون ابوریحان بیرونی نیز درباره آن توضیحی داده نشده است. نخستین و کهن ترین کتابی که در آن به آتش افروزی در جشن چهارشنبه سوری اشاره شده است کتاب تاریخ بخارا، اثر ابوبکر محمد بن جعفر نرشخی است. در این کتاب که به نام مزارات بخارا نیز شناخته می شود آمده است که وقتی امیر منصور بن نوح سامانی در ماه شوال 350 قمری به ملک نشت، دستور داد که هنوز سال تمام نشده، در شب چهارشنبه چنانکه عادت قدیم است، آتش عظیم افروختند.

دومین متن کهن، شاهنامه فردوسی است:

           ز خنجر همی آتش افروختند                               هوا و زمین را همی سوختند

پس این کار سنت سیئه و ظلم به فرهنگ مردم بزرگوار ایران است و نه تنها مبنای عقلی ندارد، بلکه بر خلاف نظم و امنیت و آسایش افراد و همنوعان است و آزادی آنان را سلب می کند و آسیب هاو تلفات فراوان در پی دارد. برای نوجوانان و جوانان یک جمله عیب است که پدران و مادران برای رشد و سلامت آنان از جان و سلامت خود مایه بگذارند؛ ولی آنان بر اثر جهل علمی یا جهالت عملی، خود را بسوزانند و جامعه را نیز در اضطراب فرو ببرند!

زیبنده کشور اسلامی این است که از این سنت زشت دست بردارد و سنت های الهی مانند عید فطر، عید قربان، نمازجمعه و ... را زنده کند.

امام رضا"ع" فرمودند: خدارحمت کند کسی را که امر"سنت" ما را زنده کند.

و در ادامه افزودند: اگر مردم زیبایی های سخن ما را بدانند از ما پیروی خواهند کرد.

مفاتیح الحیاه